Πλεονεκτήματα της κερκιδικής προσπέλασης
Οι περισσότεροι περιορισμοί που έχουν σχέση με την προσπέλαση από τη μηριαία αρτηρία δεν υφίστανται στην κερκιδική προσπέλαση. Ακόμη και σε υπέρβαρους ασθενείς η κερκιδική αρτηρία είναι κοντά στο δέρμα κάνοντας την αρχική παρακέντησή της απλή. Για τον ίδιο λόγο, όταν η διαγνωστική στεφανιογραφία ή και η επέμβαση έχει τελειώσει, μία μικρής διάρκειας συμπίεση της κερκιδικής αρτηρίας είναι αρκετή για να σταματήσει την αιμορραγία ακόμη και σε ασθενείς που παίρνουν φάρμακα για να εμποδίσουν τη δημιουργία θρόμβου όπως μετά τη διενέργεια αγγειοπλαστικής. Τέλος, η κερκιδική αρτηρία δεν είναι κοντά με κανένα μεγάλο νεύρο. Έτσι η πιθανότητα να τραυματιστεί κάποιο νεύρο κατά τη διάρκεια της επέμβασης είναι μηδενική.
Όπως είπαμε η κερκιδική προσπέλαση δεν έχει κίνδυνο αιμορραγίας. Έτσι, οι ασθενείς δεν χρειάζονται την επώδυνη πίεση της μηριαίας αρτηρίας μετά το τέλος της εξέτασης ή και να είναι ξαπλωμένοι για αρκετές ώρες ούτως ώστε να αποφύγουν τυχόν αιμορραγία από τη μηριαία αρτηρία. Με το τέλος της διαγνωστικής εξέτασης μπορούν να σηκωθούν και να περπατήσουν σχεδόν αμέσως. Επίσης, λόγω της απλούστερης διαδικασίας επούλωσης του αρτηριακού τραύματος στον καρπό, οι περισσότεροι ασθενείς είναι δυνατό να φύγουν από το νοσοκομείο σε μερικές ώρες χωρίς να χρειαστεί να μείνουν το βράδυ.
Συνολικά, είναι φανερό, ότι έχει επέλθει μεγάλη πρόοδος στη διάγνωση και θεραπεία της στεφανιαίας νόσου, εάν συγκρίνει κανείς την καρδιοχειρουργική αντιμετώπιση μερικά χρόνια πριν με τη διαδικασία τοποθέτησης stent μέσω της κερκιδικής αρτηρίας σήμερα. Εάν η αντιμετώπιση της στεφανιαίας νόσου πριν από κάποια χρόνια ήταν ένα μεγάλο χειρουργείο ανοιχτής καρδιάς τεσσάρων ωρών με γενική αναισθησία, μία εβδομάδα στο νοσοκομείο και κάποιους μήνες ανάνηψης, σήμερα μπορεί να γίνει εύκολα μέσω της κερκιδικής αρτηρίας σε λιγότερο από 24 ώρες!
Είναι όλοι οι ασθενείς υποψήφιοι για την κερκιδική προσπέλαση;
Για να είναι κάποιος ασθενής άριστος υποψήφιος για την ελάχιστα επεμβατική στεφανιογραφία υπάρχουν προαπαιτούμενα. Το πρώτο είναι η επιβεβαίωση της «διπλής» παροχής αίματος στο χέρι. Η κερκιδική αρτηρία δημιουργεί μια αγκύλη στο χέρι και ενώνεται με την ωλένιο αρτηρία. Και οι δύο αρτηρίες αιματώνουν συνολικά το χέρι και τα δάκτυλα. Είναι ακριβώς αυτή η διπλή αιμάτωση του χεριού που κάνει την κερκιδική προσπέλαση απολύτως ασφαλή. Ακόμα και αν η κερκιδική αρτηρία για κάποιο λόγο «κλείσει» (μία σπανιότατη επιπλοκή), το κλινικό αποτέλεσμα δεν είναι σημαντικό, επειδή το χέρι συνεχίζει να αιματώνεται από την ωλένιο αρτηρία.
Το πρώτο βήμα που ο επεμβατικός καρδιολόγος πρέπει να κάνει είναι να εξετάζει το κατά πόσο η κερκιδική και η ωλένια αρτηρία λειτουργούν φυσιολογικά. Ένα απλό test,το οποίο γίνεται συμπιέζοντας τις αρτηρίες στο χέρι, είναι δυνατό να δείξει τη διπλή παροχή αίματος στο χέρι. Εάν το test είναι παθολογικό, τότε η μηριαία προσπέλαση προτιμάται. Επίσης, η μηριαία αρτηρία προτιμάται, όταν γνωρίζουμε από πριν την αναγκαιότητα χρήσης μεγαλύτερων σε διάμετρο καθετήρων, την παρουσία μοσχευμάτων by pass ή και την ελίκωση των αγγείων στο λαιμό, τα οποία μπορεί να εμποδίζουν τη διέλευση του καθετήρα από το χέρι προς τις στεφανιαίες αρτηρίες. Συνολικά πάντως ένα υψηλό ποσοστό (70%-80%) των ασθενών είναι υποψήφιοι για την κερκιδική προσπέλαση.
Παρά το γεγονός ότι η συχνότητα των επιπλοκών με την κερκιδική προσπέλαση είναι εξαιρετικά χαμηλή, πάντα υπάρχει κάποιος κίνδυνος που σχετίζεται με τη διενέργεια της στεφανιογραφίας. Είναι σημαντικό για τους ασθενείς να συζητάνε με το γιατρό τους τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της κάθε τεχνικής ατομικά.
Γιατί υπάρχει περιορισμένη χρήση της κερκιδική προσπέλασης στην Ελλάδα;
Ο πιο συχνός λόγος που οι ασθενείς δεν ενημερώνονται για την κερκιδική προσπέλαση είναι ότι ένας πολύ μικρός αριθμός επεμβατικών καρδιολόγων προτιμούν αυτή την τεχνική. Σε μέρη της Ευρώπης ή και της Ιαπωνίας αλλά και στις Ηνωμένες Πολιτείες και στον Καναδά υπάρχουν κέντρα τα οποία χρησιμοποιούν αποκλειστικά ή σε μεγάλο ποσοστό την κερκιδική προσπέλαση σαν την εξορισμού προσπέλαση για τη διενέργεια διαγνωστικών στεφανιογραφιών και αγγειοπλαστικών.
Άλλοι λόγοι για τη χαμηλή συχνότητα χρήσης της κερκιδικής αρτηρίας για τη διενέργεια της στεφανιογραφίας είναι η έλλειψη οικονομικού κίνητρου από μέρους των ασφαλιστικών εταιρειών, αλλά και των νοσοκομείων κυρίως λόγω της υπάρχουσας δομής στο ασφαλιστικό σύστημα, η έλλειψη γνώσης από μέρους των ασθενών, αλλά και η απροθυμία των επεμβατικών καρδιολόγων να προωθήσουν αυτή την τεχνική. Ωστόσο, αυτή η κατάσταση αλλάζει δυναμικά. Όλο και περισσότερα κέντρα, αλλά και επεμβατικοί καρδιολόγοι αρχίζουν να βλέπουν τα πλεονεκτήματα της κερκιδικής προσπέλασης με τις χαμηλές επιπλοκές, την αυξανόμενη ικανοποίηση από μέρους του ασθενούς, αλλά και την εξοικονόμηση χρημάτων (μειωμένος χρόνος νοσηλείας και χαμηλό ποσοστό επιπλοκών).
Η μηριαία προσπέλαση για τη διενέργεια στεφανιογραφίας υπήρξε και θα υπάρχει σαν κύρια τεχνική για πάρα πολλά χρόνια. Η κερκιδική προσπέλαση που προσφέρει μία ελάχιστη επεμβατική στεφανιογραφία με σχεδόν μηδενικό ποσοστό επιπλοκών και εξαιρετική ικανοποίηση από μέρους του ασθενούς απαιτεί εξειδίκευση από μέρους του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού και μεγαλύτερη ικανότητα. Τα πλεονεκτήματά της, όμως, είναι τέτοια που θα την καταστήσουν κύρια προσπέλαση για διαγνωστικές και θεραπευτικές παρεμβάσεις στα στεφανιαία αγγεία στα επόμενα χρόνια.
